Doen jullie mee aan een klein experimentje? Het gaat zo: vraag vandaag aan iedereen die je tegenkomt wat die persoon weet over orchideeën.
We weten bijna zeker dat minstens de helft van de mensen zegt: dat zijn toch die moeilijke bloemen? Die veel te snel doodgaan, of maar één keer bloeien en daarna nooit meer?
Die mensen hebben helemaal gelijk. Van alle kamerplanten zijn orchideeën toch wel de meest ondankbare soort. Één keer teveel water en ze gooien het bijltje erbij neer. Of ze staan jaren in je vensterbank zonder ooit eens te bloeien. Hoe komt dat toch?
Waarom zijn orchideeën zo moeilijk?
Dat heeft alles te maken met de oorspronkelijke overlevingsstrategie van de orchidee. Die is nogal bijzonder, voor een plant. De meeste planten zijn namelijk flexibel: ze kunnen zich goed aanpassen aan allerlei omstandigheden. Op die manier kunnen ze overal overleven en zich verspreiden. Ze wedden op meerdere paarden, zogezegd.
Orchideeën hebben precies de tegenovergestelde aanpak gekozen: ze zijn ontzettende specialisten geworden.
Elk van de duizenden soorten orchideeën heeft zich helemaal aangepast aan één enkele omgeving. En vaak is dat een plek waar ‘normale’ planten niet graag komen: heel koud of heel warm, kurkdroge of juist hele natte grond, weinig beschutting, of zelfs hoog in de bomen.
Daardoor heeft elke orchidee een flinke gebruiksaanwijzing. Ze willen precies genoeg zon, precies genoeg water, precies de juiste temperatuur en hoeveelheid daglicht, en precies die ene specifieke soort schimmel in de bodem als voedsel. Echte diva’s zijn het.
Waarom zijn wij orchideeën dan in vredesnaam als kamerplanten gaan kweken?
Simpel: omdat er heel erg veel geld mee te verdienen was. Net als tulpen waren orchideeën ooit ongelooflijk gewild. In de negentiende eeuw kon je een fortuin verdienen als je een bijzondere orchidee te verkopen had.
Waarom? Omdat ze zo spectaculair bloeiden, en ook nog eens superzeldzaam waren. Vooral in Groot-Brittannië ontstond er een echte verzamelwoede. Rijke aristocraten huurden professionele avonturiers in om nieuwe soorten te ontdekken. Ze bouwden grote kassen op hun landgoed, en gaven botanisten opdracht om ze te vermeerderen en te kruisen.
Van het een kwam het ander, en tegenwoordig hoef je voor een orchidee niet meer op expeditie: je bestelt ze gewoon op het internet!
